Aşık Veysel Kimdir? Edebi Kişiliği ve Şiir Örnekleri
Aşık Veysel Kimdir?
Ünlü halk ozanı Aşık Veysel’in tam adı, Veysel Şatıroğlu‘dur. 25 Ekim 1894 tarihinde Sivas’ta Dünya’ya gözlerini açtı. O dönemlerde yaygın görülen çiçek hastalığından iki tane kız kardeşini kaybetmiştir. 7 yaşlarında ise bu hastalıktan ötürü iki gözünü kaybetmiştir.
Aşık Veysel, babasının oyalanması için aldığı bağlama ile önce başka ozanların türkülerini çalmaya başladı. 1933 yılında tanıştığı Ahmet Kutsi Tecer’in teşvikleriyle kendi sözlerini yazıp söylemeye başladı. Veysel, bir dönem yurdu dolaşarak Köy Enstitülerinde saz hocalığı yaptı.1965 yılında özel kanunla maaş bağlandı.1970’li yıllarda Hümeyra, Fikret Kızılok, Esin Afşar gibi bazı müzisyenler Aşık Veysel’in deyişlerini düzenleyerek yaygınlaşmasını sağladı.
Eserlerinde Türkçeyi yalın ve ustalıkla kullanan Aşık Veysel, birçok şiir ve türkülerle unutulmaz isimlerden oldu. Özellikle yaşama sevinciyle hüzün, iyimserlikle umutsuzluk şiirlerinde Türkçeyi ustaca kullandı. Aynı zamanda doğa, toplumsal olaylar, din ve siyasete eleştiriler yapan şiirler yazan Aşık Veysel, 1973 yılında akciğer kanseri hastalığından dolayı hayatını kaybetti.
Aşık Veysel Edebi Kişiliği
- Sivas’ın Sarkışla ilçesine bağlı Sivralan köyünde yaşamıştır. Henüz yedi yaşındayken çiçek hastalığı ve bir kaza sonucu gözlerini kaybetmiştir.
- Aşık edebiyatının son büyük temsilcisidir. Şiirlerini saz eşliğinde söylemiştir. Köy Enstitüsü’nde saz hocalığı yapmıştır.
- Bütün şiirlerinde hece ölçüsünü kullanmıştır.
- Toprak sevgisi, Atatürk, Cumhuriyet, yaşama sevinci, kardeşlik duygusu, din, tasavvuf işlediği konulardır.
- Şiirlerinde içtenlik ve yalınlık ağır basar.
- Koşma, Semai gibi nazım biçimlerini kullanmıştır.
Aşık Veysel Şiir Örnekleri
Uzun İnce Bir Yoldayım
Uzun ince bir yoldayımGidiyorum gündüz gece
Bilmiyorum ne haldeyim
Gidiyorum gündüz gece
Dünyaya geldiğim anda
Yürüdüm aynı zamanda
İki kapılı bir handa
Gidiyorum gündüz gece
Kırkdokuz yıl bu yollarda
Ovalarda dağlarda çöllerde
Düşmüşüm gurbet ellerde
Gidiyorum gündüz gece
Şaşar Veysel iş bu hale
Kah ağlaya kah güle
Yetişmek için Menzile
Gidiyorum gündüz gece
Kara Toprak
Dost dost diye nicesine sarıldımBenim sâdık yârim kara topraktır
Beyhude dolandım boşa yoruldum
Benim sâdık yârim kara topraktır
Nice güzellere bağlandım kaldım
Ne bir vefa gördüm ne fayda buldum
Her türlü isteğim topraktan aldım
Benim sâdık yârim kara topraktır
Koyun verdi kuzu verdi süt verdi
Yemek verdi ekmek verdi et verdi
Kazma ile döğmeyince kıt verdi
Benim sâdık yârim kara topraktır
Âdem’den bu deme neslim getirdi
Bana türlü türlü meyva yedirdi
Her gün beni tepesinde götürdü
Benim sâdık yârim kara topraktır
Karnın yardım kazmayınan belinen
Yüzün yırttım tırnağınan elinen
Yine beni karşıladı gülünen
Benim sâdık yârim kara topraktır
İşkence yaptıkça bana gülerdi
Bunda yalan yoktur herkes de gördü
Bir çekirdek verdim dört bostan verdi
Benim sadık yârim kara topraktır
Havaya bakarsam hava alırım
Toprağa bakarsam dua alırım
Topraktan ayrılsam nerde kalırım
Benim sâdık yârim kara topraktır
Dileğin varsa iste Allah’tan
Almak için uzak gitme topraktan
Cömertlik toprağa verilmiş Hak’tan
Benim sâdık yârim kara topraktır
Hakikat ararsan açık bir nokta
Allah kula yakın kul da Allah’a
Hakkın gizli hazinesi toprakta
Benim sâdık yârim kara topraktır
Bütün kusurumuzu toprak gizliyor
Merhem çalıp yaralarımı düzlüyor
Kolun açmış yollarımı gözlüyor
Benim sâdık yârim kara topraktır
Her kim ki olursa bu sırra mazhar
Dünyaya bırakır ölmez bir eser
Gün gelir Veysel’i bağrına basar
Benim sâdık yârim kara topraktır
Hayal Bana Yakın Yar Bana Uzak
Hayal bana yakın yar bana uzakSevdası başıma dolanır gitmez
Aşkına düşeli yar bana uzak
Yüz bin öğüt versen biri kar etmez
Senin aşkın beni kıldı urusvay
Düşmüşüm peşinde koşarım hay hay
Kabul et kapında beni de kul say
Dost yoluna ölür aşık ar etmez
Ey beni bu derde giriftar eden
Eski muhabbeti kaldırdın neden
Gönül ister kavuşmayı ölmeden
Gül olmasa bülbül ah u zar etmez
Beni yakan yansın aşkın narına
Gönül düştü bir zalimin toruna
Bakmaz mısın bu Veysel’in zarına
Ah çeker ağlarım yar elim yetmez.
hemşehrim üstadım takdire şayan insan