YKS 2024'e Evden Hazırlanın! 7/24 Online Eğitim

Hemen İncele
Türk Dili ve Edebiyatı

Oyun Tekerlemeleri | Uzun ve Kısa Oyun Tekerlemeleri

Oyun Tekerlemesi Nedir?

Oyunların içinde kullanılan tekerlemelerdir. Sadece çocuk oyunlarında değil, Anadolu’da büyükler arasında oynanan oyunlarda da tekerleme kullanılır. Özellikle yüzük oyunu dediğimiz oyun, bazı yörelerde ramazanlarda, kahvelerde erkekler tarafından oynanır, bazen düğün öncesi eğlencelerde kız ve erkekler tarafından ayrı ayrı oynanır.

Çocuk oyunlarındaki tekerlemeler oyunun belli bölümlerinde söylenir. Bir takım oyunlarda çocuklar iki gruba ayrılırlar ve tekerlemeleri karşılıklı olarak söylerler. Oyun tekerlemelerinin, kullanıldığı oyunun anlatılarak incelenmesi daha doğru olacaktır. Ancak oldukça
uzun olacağı için sadece bir oyun, tekerlemesiyle birlikte verilecektir. Diğer örnekler sadece tekerleme kısımları olacaktır.

Örnek
Tekerleme:

Askere gittim
Soyun dediler
Elbise yerine çuval verdiler
Annem hasta
Iıh, ııh
Babam dişçi
ihh, ihh
Ablam kuaför
Oh, oh
Abim boksör
Ah, ah
Kardeşim yaramaz.
Böö.

Oynanışı:
Kız çocukları tarafından oynanır. İki kız karşılıklı olarak dururlar. Birbirlerinin ellerine çapraz olarak vurarak tekerlemeyi söylerler. Tekerlemenin taklit kısımları şu şekilde olur.
Çuval verdiler: İki el baştan bir şey giyiyormuş gibi yapılır.
Annem hasta: Ihh, ıhh derken eller bele konup yanlara doğru eğilme hareketi yapılır.
Babam dişçi: Bir elin baş parmağı alt ve üst dişlere konur.
Ablam kuaför: Oh, oh derken iki elle kulak arkasından saçlar kaldırılıp bırakılır.
Abim (ağabeyim) boksör: Eller yumruk yapılır. Karşısındakiyle boks yaparmış gibi öne uzatılır, çekilir.
Kardeşim yaramaz: İki elle kulak memelerinden tutulur ve bööö denir.
Oyun biter.

 

Oyun Tekerlemeleri Örnekleri

Yazının devamında kısa ve uzun oyun tekerlemeleri örneklerine yer vereceğiz.
 
Ocak Başının Minderi

Ocak başının minderi
Silkerler dönderi dönderi
Yüzükçülerin mundarı
Şöyle mi oynarlar kıykak kıykak
Böyle mi oynarlar kıykak kıykak

Gelin baştan başlayalım
Haşlamayı haşlayalım
Hepisini heşleyelim
O hiyalli canım
Şaşkın zavallı

Sen neye geldin buraya
Seni katarlar sıraya
Hele ben girmem araya
O Hayallı Hayallı
Tu bre maskara.

Ya şunda ya bunda
Keçe külah başında

Eteğine meteğine
Kulpuna köşesine
Evliyalar paşasına
Şunda var, şunda yok.

Kırmızı gülle dolsun saksın
Hileyle beni fincana baktıracaksın
Ben onları görmüş bir ustayım
Sen daha dünkü çıraksın.
 
Bezirgan Başı

– Aç kapıyı bezirganbaşı, bezirganbaşı!
– Kapı hakkı ne verirsin, ne verirsin?
– Arkamdaki yadigar olsun, yadigar olsun.
Bir sıçan,
İki sıçan,
Üçte kapan!
 
Yağ Satarım

Yağ satar›m
Bal satar›m
Ustam öldü
Ben satarım
Ustamın ceketi sarıdır
Satsam on beş liradır

Zambak zumbak
Dön arkana iyi bak.
Yerde ne var
 
Yerde Ne Var

– Yerde ne var?
– Yer boncuk.
– Gökte ne var?
– Gök boncuk.
– Dalda ne var?
– Elmacık.
– Annenin adı ne?
– Fatmacık.
– Kaldır beni hoppacık.
– Nereden geliyorsun?
– Kan kalesinden
– Ne sallanıyorsun?
– Açlık belasından.
– Öyle, acıktın mı?
– Yenice yedim çıktım.
– Üstün başın niye ıslak ya?
– Sudan geçtim.
– Su öyle derin mi?
– Akarken gördüm.
– Üstün başın niye unlu ya?
– Değirmenden geldim.
– Değirmen kalabalık mı ya?
– Patırtısını duydum.
– Ağzın yüzün niye yağlı ya?
– Bıldırcından.
– Bıldırcın öyle yağlı mı ya?
– Uçarken gördüm.
– Evin nerede?
– Kayabaşında.
– Benimki de yanı başında.
– Adın ne?
– Hasan.
– Ha ben, ha sen.
 
Çatlak Patlak

Çatlak patlak
Yusyuvarlak
Kremalı börek
Sütlü çörek
Çek dostum dostum
Arabanı yoldan çek.
 
Kutu Kutu Pense
Kutu kutu pense
Elmamı yerse
Arkadaşım Mesut
Arkasını dönerse
 
Laleli Belkıs

Laleli Belkıs
İçeriye gel kız
İpten tut kız
Dışarıya çık kız.
 
Yağ Yağ Yağmur

Yağ yağ yağmur
Tarlada çamur
Teknede hamur
Ver Allahım ver
Sellice yağmur.
 
Fış Fış Kayıkçı

Fış fış kayıkçı
Kayıkçının küreği
Hop, hop eder yüreği
Akşama fincan böreği
Böreği kediler yerse
Annem beni döverse.
 
Leylek, Leylek Havada

Leylek, leylek havada
Yumurtası tavada
Leylek, leylek lekirdek
Hani bana çekirdek
Çekirdeğin içi yok
Süleyman’ın suçu yok.
 
Çin Çin Çikolata

Çin çin çikolata
Hani bana limonata
Limonata bitti
Kız da gitti
Nereye gitti?
Pazara gitti
Pazarda ne olacak?
Terlik pabuç alacak
Terlik pabucu ne edecek?
Düğünlere gidecek
Gidip de ne yapacak?
Şıngır mıngır oynayacak.
 
Suzi Çamaşır Yıkar

Suzi çamaşır yıkar
Başında seller akar
O seller benim olsa
İki kardeşim olsa
Biri Aliş biri Veliş
Ah çikolata, çikolata
Akşam yedim salata
Salatanın yarısı
Osman beyin karısı
Gitti kuşun yarısı
Yumurtanın sa-rı-sı.
 
Komşu Komşu

– Komşu, komşu hu!
– Oğlun geldi mi?
– Geldi.
– Ne getirdi?
– İncik boncuk.
– Kime kime?
– Sana bana.
– Daha kime?
– Kara kediye.
– Kara kedi nerde?
– Ağaca çıktı.
– Ağaç nerde?
– Balta kesti.
– Balta nerde?
– Suya düştü.
– Su nerde?
– İnek içti.
– İnek nerde?
– Dağa kaçtı.
– Dağ nerde?
– Yandı bitti, kül oldu.
 
Altın Beşiğe Kim Biner

Altın beşiğe kim biner
Alacalı kız biner
Kadifeci güzeli
Handadır handa
Tahta kale dibinde
Size geldik on günde
Geldiniz gittiniz
Bizi memnun ettiniz
Kutu kutu içinde
Seçiniz beğeniniz.
 
Ah Benim Turnam

Ah benim turnam
Yeşil başlı turnam
Otur desem oturur
Kalk desem kalkar
Büzülünce büzülür
Süzül desem süzülür
Ellerimizle şap, şap, şap
Ayaklarımızla rap, rap, rap
Bir sağa bir sola
Dans edelim kol kola.
İğnem düştü yakamdan
İğnem düştü yakamdan
Kuleli geliyor arkamdan
Gelme kuleli gelme
Annem bakıyor balkondan
Bir- iki- üç
Söylemesi çok güç
Sana verdim bir elma
Adını koydum Fatma
Hop hop hop
Bir büyük altın top.
 
Buradan Ne Geçti

– Buradan bir öküz geçti mi?
– Geçti.
– Alnı sakar mı?
– Sakar
– Gübresi kokar m›?
– Kokar.
– Arpa üzüm yer mi?
– Yer
– Değirmene gider mi?
– Gider.
 
Soğan Sarımsak

Soğan sarımsak
Otur kalk
Ocağını yak
Keyfine bak
Acar, macar
Dolapları açar
Annesi gelince
Fırt diye kaçar
Ne dökersin
Burma
Verdiğim süt pişti mi?
Pişti.
Gelin hanım içti mi?
İçti.
Kaç kaşık içti?
Üç
Gelini ne ile verirsin?
Davulla, zurnayla.
Güm güm de güm güm.
Güm güm de güm güm.
 
Hacı Nine

Hacı nine kına döver
Ben bilirim kimi sever
Altın paşayı sever
Altın paşa bardakta
Gümüş yüzük parmakta
Getir kızı göreyim
Atlara bindireyim
Saraydan geçireyim
Sarayda kahve kaynar
İçinde bülbül oynar
 
Komşu komşu Huu

Komşu, komşu huu..
Sırtındaki ne?
Arpa
Kaça sattın?
Kırka
Eve ne aldın?
Hırka
Çocuğa ne aldın?
Halka.
 
Nereye Babam?

Nereye babam nereye?
Tarlaya kızım tarlaya
Tarlada keçi kulağı
Gelinlerin duvağı
Has bahçeye gidelim
Kavun karpuz seçelim
Kızlar ile yiyelim.
 
Sar Makarayı

Sar sar sar
Makarayı
Çöz çöz çöz
Makarayı
Şöyle de böyle
Şak şak şak
Komşu komşu
Tak tak tak
Aslan geliyor
Kaplan geliyor
Bir, iki, üç.
 
Tilki keman Çalar mı?

Tilki keman çalar m›?
Çalamaz, çalamaz
Keman çalamaz
Tavşan piyano çalar m›?
Çalamaz, çalamaz.
Piyano çalamaz.
 
Birdir Bir

Birdir bir
İkidir iki
Otur tilki
Üçtür üç
Yapması güç
Dörttür dört
Kuş gibi öt
Beştir beş
Aldım bir eş
Altıdır altı
Yaptım kahvaltı
Yedim yedi
Evim sırtıma değdi
Sekizim sek, sek
Dokuzum durak
Onum orak
Biçmeyen olur e-be.
 
Eşeğimin Kuyruğu

Eşeğimin kuyruğunu, kamçı mı sandın?
Kamçılı dağlar
Bir gelin ağlar
Zülfünü bağlar
Hay dağlar.

Eşeğimin gözünü, ayna mı sandın?
Aynalı dağlar
Bir gelin ağlar
Zülfünü yağlar
Hay dağlar.

Eşeğimin sırtını sandık mı sandın?
Sandıklı dağlar
Bir gelin ağlar
Zülfünü yağlar
Hay dağlar.

Eşeğimin burnunu, gülle mi sandın?
Gülleli dağlar
bir gelin dağlar
Zülfünü yağlar
Hay dağlar.

Eşeğimin karnım, kümbet mi sandın?
Kümbetli dağlar
Bir gelin ağlar
Zülfünü yağlar
Hay dağlar.

Eşeğimin kulağını, kepçe mi sandın?
Kepçeli dağlar
Bir gelin ağlar
Zülfünü yağlar
Hay dağlar.
 
Yılbaşı Geceleri

Elma aklım nar gelsin
Dar sokaktan yar gelsin
Üzüm gelsin incir gelsin
Şeftalinin kurusundan gelsin
Ayvanın irisinden gelsin
Üzümün kurusundan
Kesmeyi unutmayın
Pestilin hasından gelsin

Yılbaşının geceleri
Gençler sardı bacaları
Verenin koç oğlu
Vermeyenin kör kızı

Ay haneci haneci
Geldik kapına kız bacı
Havada çok soğuk var
Halımıza sen acı

Bizler geldik gideriz
Size fenalık ederiz
Eğer meyve vermezseniz
Kapınızı pencereniz kırarız
 
Yüzük Oyunu

Gerdanına konmuş pire
Pirenin yerleri bere
Ay efendim ay sultanım
Yüzükte çalıyor bire
Bire bire ho…

Tarlalarda olur tilki
Arkasına samur kürkü
Ay efendim ay sultanım
Yüzükte çalıyor iki
Bire bire ho…

Saraylarda olur cüce
Külahları yüce yüce
Ay efendim ay sultanım
Yüzükte çalıyor üçe
Bire bire ho…

Kapılarda olur perde
Fitilleri perde perde
Ay efendim ay sultanım
Yüzükte çalıyor dörtte
Bire bire ho …

Ormanlarda olur meşe
Koparırlar eşe eşe
Ay efendim ay sultanım
Yüzükte çalıyor beşe
Bire bire ho …

Kestane attık ocağa
Fırladı gitti bucağa
Kendisi sığmaz kucağa
Irala yavrum ırala.

Yediye yetirdiler
Ortaya yatırdılar
Hay dediler
Huy dediler
Var sen tüy dediler.

Kayadan gayya uçtu
Uçtu da ormana düştü
Kafana bir sahan döktü
Hey nenni hey nenni.

Denge denk olduk size
Bayırdan indirdik düze
Bir oğlan savun bize
Öpek sevek gönderek size.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir