Asonans Nedir? Asonans Örnekleri ve Özellikleri
Asonans Nedir?
Şiirde aynı ünlü harflerin tekrarlanmasıyla yapılan sanata asonans denir.
Genellikle aliterasyonla birlikte yapılır (Bkz: Aliterasyon). Kelimelerde vurguyu taşıyan aynı ünlünün tekrarından doğacak ahengi yakalamak için şair ve yazarlar bu sanata başvururlar. Kelimelerdeki söz özelliklerine dayalı olduğundan bu sanat söz sanatları arasında sayılır. Şairin hususi bir maksatla bu sanata başvurması sebebiyle de fikre bağlıdır.
Örnek
Çözülen bir demetten indiler birer birer,Bırak, yorgun başları bu taşlarda uyusun.
Tutuşmuş ruhlarına bir damla gözyaşı sun.
Bir sebile döküldü bembeyaz güvercinler…
Bu dörtlükte dokuz kez “i”, dokuz kez de “u” ünlülerinin tekrarlanmasıyla asonansa başvurularak bir ahenk oluşturulmuştur.
Asonans Örnekleri
Örnek
» Bir beyaz lerze, bir dumanlı uçuş;Eşini gaib eyleyen bir kuş
gibi kar
Geçen eyyâm-ı nevbahârı arar…
Ey kulûbün sürûd-i şeydâsı,
Ey kebûterlerin neşîdeleri,
O bahârın bu işte ferdâsı:
Kapladı bir derin sükûta yeri karlar
Yukarıdaki şiirde “a”, “e”, “ü” gibi ünlü sesler tekrarlanarak şiirde bir ahengin oluşması sağlanıyor.
» Neysen sen, nefes sen, neylersin neyi
Neyzensen, nefessen neylersin neyi
Bu dizelerde “e” ünlüsü tekrarlanarak asonans yapılmıştır.
» Ben nice gözle nice denizle nice gazelle
Rimle gördüm rimle bildim rimle yaşadım seni
Bu örnekte Cemal Süreya “i” ve “e” harflerini sıkça kullanarak asonans sanatını gerçekleştirmiştir.
Türkçe’deki asonansları keşfetmek iyi oldu.