İletişim Nedir? İletişimin Özellikleri

İletişim Nedir?

Duygu, düşünce veya bilgilerin çeşitli yöntemlerle başkalarına aktarılmasıdır. Bir başka deyişle “iletişim” en az iki insan ya da insan grubu arasında gerçekleşen, duygu, düşünce, davranış ve bilgi alışverişine denir.İletişim için bir kişi yeterli değildir. En az ki kişi gereklidir. Bir kişi duygu ve düşüncelerini karşıdaki kişi ya da kişilere aktarır. Karşısındaki kişi ya da kişiler de ona cevap verir. Böylece iletişim gerçekleşmiş olur. İnsanlar; duygu, düşünce ve hayallerini başkalarına iletmek için iletişim kurarlar. İnsanlar, hayatlarını sürdürmek, birbirleriyle anlaşmak, kendilerini geliştirmek için iletişim kurmak zorundadırlar. İletişim için iki insanın mutlaka birbiriyle iletişim kurma çabası içinde olmaları gerekmez. İki insanın birbirlerini yok saymalarında da bir anlam verişi, dolayısıyla iletişim söz konusudur.

Birbirini fark eden en az iki insanın konuşmaları ya da konuşmamaları, jest ve mimikleri, birbirine bakışları vs. hepsi iletişime girer. İnsan yapısı gereği toplumsal bir varlıktır. İnsanın hayatta kalabilmesi, doğumundan ölümüne kadar bir şeyler üretebilmesi, kendini geliştirmesi, ifade edebilmesi hatta ölümünden sonra bile adını kalıcı kılabilmesi için, kendi kişisel özellikleri, becerileri kadar diğer insanlarla olan ilişkileri de önemli bir etkendir. Birlikte yaşamanın temel şartı anlaşmaktır. Anlaşmak ise bir yönüyle kişinin kendini başkalarına anlatabilmesi, diğer tarafıyla başkalarını anlaması, temeline dayanır. En basit biçimiyle ele alırsak, giyimimiz, takılarımız, dış görünüşümüz bile başka insanlar için mesaj değeri taşıyan birer ileti durumundadır.

İnsanlar arasında iletişimi sağlayan en güçlü araç dildir. Dilin dışında; jest ve mimikler, resim, nesneler, renkler vb. araçlarla da iletişim sağlanabilir. Örneğin yakasına çevre duyarlılığını yansıtan bir kokart takan bir kişi bu kokart aracılığıyla “Çevremize sahip çıkalım.” İletisini kendisini fark eden bütün alıcılara gönderebilir.

Tam bir iletişimin gerçekleşebilmesi için iletişime geçen bireyler arasında bilgi, düşünce, gözlem, izlenim, duygu vb. karşılıklı olarak hiçbir engelle karşılaşmadan iletilmesi gerekir. Tam bir iletişimde gönderici (konuşmacı kimse, ya da iletiyi veren araç), alıcı (dinleyici ya da dinleme etkinliğinde kullanılan araç), ileti (mesaj: alıcıya gönderilen uyarı ya da düşünce), kanal (hava, elektrik telleri, kitle iletişim araçları vb.), kod (doğal dil ya da başka anlatım yolları, sözgelimi beden dili) gibi kavramlar bulunmaktadır. Konuşmacı (verici) insan ise görevi, dinleyicinin (alıcı) söylediğini anlamış olduğundan emin olunca sona erer.

İletişim sürecinde kişilerin aynı topluluktan olması, aynı kültürel ortamda yetişmesi ve ortak amaç ve değerleri benimsemesi vb. unsurlar karşılıklı etkileşimin tam ve verimli olmasını sağlayacaktır. İletişim boyunca verici ve alıcı, gönderilen iletileri sürekli olarak algılama sağlar.
 

İletişim Öğeleri

İletişimin kurulabilmesi için bazı öğelere ihtiyaç duyulur. Bunlar;

Gönderici: Duygu, düşünce, bilgi ve istekleri aktaran yani sözü söyleyen kişi veya kişilerdir. Her türlü iletişimde öncelikle gönderici gerekir. Göndericiye kaynak ya da verici de denir.

Alıcı: Duygu, düşünce, bilgi ve isteklerin aktarıldığı, iletildiği kişi ya da topluluktur. İletinin yani mesajın gönderildiği kişidir.

İleti: Konuşmacının karşısındakine yani alıcıya ulaştırmak istediği duygu, düşünce ve mesajlardır.

Kanal: Göndericinin iletiyi alıcıya gönderirken kullandığı yol, yöntem veya araçtır. Konuşma için hava ve söz, yazı için kağıt ve kalem birer kanaldır.

Kod (Şifre): İletinin üretildiği şifreleme sistemine kod denir. Her dil, belli iletilerin aktarılmasını sağlayan, kendi içinde kuralları olan, ancak o kuralları bilenlerin anlayabildiği, iletilerini çözebildiği bir şifreleme sistemidir.

Bağlam: Bir sözcüğün veya bir ifadenin ait olduğu metnin yapısı ve bütünlüğü içerisinde, değer ve anlam kazanmasına bağlam denir.

Dönüt: Gönderenin iletisini alan alıcının geri bildirimidir.

NOT: Aynı sözcükler farklı bağlamlarda (farklı psikolojiler için, farklı yaş gruplarındaki kişiler ve meslek grupları vb. için) farklı kavramların göstergeleri olabilir. Örneğin “deniz” tatile çıkan bir insan için “dinlenmenin, eğlenmenin göstergesiyken bir “balıkçı” için balık avlayarak hayatını kazandığı yerin göstergesidir.