Kayıkçı Kul Mustafa Kimdir? Edebi Kişiliği ve Önemli Şiirleri
Ana Başlıklar;
Kayıkçı Kul Mustafa Kimdir?
Kayıkçı Kul Mustafa, 17’nci yüzyılın başlarında ün kazanmış bir halk ozanıdır. Gençliğinde Murat Reis’in buyruğu altında deniz eri olarak Cezayir’de bulunmuştur. Bundan ötürü kendisine “Kayıkçı” lâkabının verildiği düşünülür. Dördüncü Murad’ın Bağdat savaşına katılmış. Hayatının son günlerini İstanbul’da geçirmiştir.
En çok tanınan eseri, Sultan Murat Han’a asker olmak için dudağına tarağı saplayan ve bıyığı terlememiş diye kendini askere almayanlara “Bakın tarak duruyor mu?” diye soran Genç Osman için yazığı Genç Osman Destanı’dır. (O genç Osman ki, şehit olan bayraktarın elinden kaptığı bayrağımızı canı pahasına Bağdat kalesinin burcuna dikmişti.)
Kayıkçı Kul Mustafa’nın Edebi Kişiliği
- Yaşamıyla ilgili bilgi azdır. Gençliğinde Murat Reis adında denizciye hizmet ettiği için “Kayıkçı” takma adını almıştır.
- Dönemin tanınmış bir saz şairidir.
- Şiirlerini, bir çeşit saz (tambura) olan “çöğür” eşliğinde söylemiştir.
- Divan şiirlerinin etkisinden uzak, halk zevkine bağlıdır.
- Bir ordu şairi olduğundan çoğunlukla yiğitlik duygularını işlemiştir.
- En ünlü şiiri, Bağdat’ın kuşatılması sırasında şehit düşen Genç Osman için yazdığı “Genç Osman Destanı”dır.
Kayıkçı Kul Mustafa’nın Şiir Örnekleri
Genç Osman
Genç Osman dediğin bir küçük uşak,beline bağlamış ibrişim kuşak,
Askerin içinde birinci uşak,
Allah allah deyip geçer genç Osman…
Genç Osman dediğin bir küçük aslan,
Bağdatın içine girilmez yastan,
her ana doğurmaz böyle bir aslan,
Allah Allah deyip geçer genç Osman…
Bağdat’ın kapısını Genç Osman Açtı,
Düşmanın cümlesi önünden kaçtı,
Kelle koltuğunda üç gün savaştı,
Allah Allah deyip geçer Genç Osman…
Eğer Sorarsan Hâlimden
Eğer sorarsan halimdenBir cansız ölüyüm şimdi
Aldanıp gönlüm alal’dan
Divâne, deliyim şimdi
Geceler girer düşüme
Başım erişmez yaşıma
Buyruk değilim başıma
Bir beyin kuluyum şimdi
Benim çektiğim kim çeker
Gözlerim kanlı yaş döker
Bulanık bulanık akar
Dağların seliyim şimdi
Ben yâre n’ettim n’eyledim
Aşkın deryasın’ boyladım
Yüzümü türap eyledim
Geçenin yoluyum şimdi
Kul Mustafa eydür coştum
Aşkın deryasına düştüm
Çok şükür yâre buluştum
Âleme uluyum şimdi
Koşma
Kalktı yelken eyledi Murat Reis,Baş başa düşmana varırım demiş.
Vaktinize hazır olun gaziler,
Ya ser verir, ya ser alırım demiş.
Biz şaşırttık ol düşmanın yolunu
Kimse bilmez gazilerin halini,
Hazır edin kumandanın birini,
Alırım yedekte sürürüm demiş.
Türk pirleri eydür, kurtarın bizi
Biz de dedik Allah kurtarır sizi.
Ölenimiz şehit, öldüren gazi,
Gün bugünkü gündür ururum demiş.
Kul Mustafa’m daim söyler özünden
Gaziler de cenk eylemiş yolundan,
Koyuverin Türk’ü bilek demirinden
Boyuna küffarı vururum demiş.
