Yunus Emre Kimdir? Edebi Kişiliği ve Şiir Örnekleri

Yunus Emre Kimdir?

13. yüzyılda Eskişehir’de doğup öldüğü söylenir. Ha­yatı efsanelerle örülmüştür. Yunus Emre; yaşadığı dö­nemin kültür kaynaklarını, halkımızın yüzyıllar boyu ya­şattığı gür duygu ırmaklarını Anadolu insanının ölüm­süz diliyle duru bir biçimde şiirleştirir.

Yaşamı konusunda yeterli bilgi olmadığı gibi onunla ilgili kaynaklarda anlatılanlar da birbirini tutmaz. Nerede, hangi yılda doğduğu kesinlikle bilinmiyor. Kimi kaynaklarda Anadolu’ya Doğu’dan gelen Türk oymaklarından birine bağlı olup, 1238 dolaylarında doğduğu söylenirse de kesin değildir.

1320 dolaylarında Eskişehir’de öldüğü söylenir. Batı Anadolu’nun birkaç yöresinde “Yunus Emre” adını taşıyan ve onunla ilgili görüldüğünden “makam” adı verilen yer vardır. Yapılan araştırmalara göre şiirlerinin toplandığı Divan ölümünden yetmiş yıl sonra düzenlenmiştir. Anadolu’da “Yunus Emre” adını taşıyan ve Yunus Emre’den çok sonraları yaşamış başka şairlerin yapıtlarıyla karışan şiirlerinin bir bölümü dil incelemeleri sonunda ayıklanmış, böylece 357 şiirin onun olduğu konusunda görüş birliğine varılmıştır. Gene Yunus Emre adını taşıyan ve başka şairlerin elinden çıktığı ileri sürülen 310 şiir daha derlenmiştir. Onun dil, şiir ve düşünce bakımından özgünlüğü ve etkisi, ilk düzenlenen Divan’daki şiirleri nedeniyledir.

Yunus Emre’nin şiirinde, edebiyat tarihi bakımından, dil, düşünce, duygu ve yaratıcılık gibi dört önemli sorun sergilenir. Bu sorunlar bir görüş ve inanış bütünlüğü içinde ele alınır, insan konusunda odaklaştırılır. Şiirde işlenen konular ise insan, Tanrı, Varlık Birliği, sevgi, yaşama sevinci, barış, evren, ölüm, yetkinlik, olgunluk, alçakgönüllülük, erdem, eli açıklık gibi genellikle gerçek yaşamı ilgilendiren kavramlardır. O, bu kavramları, şiirinin bütünlüğü içinde temel öğe olarak sergilemiştir.
 

Yunus Emre’nin Edebi Kişiliği

• Mutasavvıf bir şairdir. Tapduk Emre isimli bir şeyhe bağlanarak tasavvuf yolu­na girmiştir.
• Birçok dile çevrilen şiirleriyle dünya edebiyatının önemli şairleri arasında yerini almıştır.
• Yunus Emre’nin amacı, sevgi yoluyla dünyada yaşayan tüm insanların, hem kendileriyle hem evrenle kaynaşmasını sağlamak ve sonsuz yaşamda ebedi hayata doğmalarını sağlamaktır.
• Bir gönül adamıdır. Gönül insanın manevi yönünü temsil eder.
• Hem hece ölçüsü hem aruz ölçüsüyle şiirler yazmıştır.
• Şiirlerinde sade bir Türkçe kullanmıştır.
• “İlahi” nazım türünün en güzel örneklerini vermiştir.
• Sade ve derin anlamlı şiirleri, “Sehlimümteni” tarzın en güzel örnekleridir.

Yunus Emre’nin Eserleri

• Divan: Allah, insan, ölüm, varlık, yokluk kavramlarını tasavvuf anlayışında eriterek yazdığı şiirleri yer alır.
• Risaletü’n-Nushiyye: İnsanın su, toprak, ateş ve hava ile sonradan ona eklenen canın birleşmesinden mey­dana gelişini anlatır. Nasihat kitabı anlamına gelen bu yapıt mesnevi biçiminde yazılmıştır. Didaktik bir nitelik taşır

Yunus Emre Şiir Örnekleri