YKS 2024'e Evden Hazırlanın! 7/24 Online Eğitim

Hemen İncele
Türkçe

Zarflar (Belirteçler) Konu Anlatımı | Zarf Nedir | Zarf İle İlgili Örnekler

Bu yazımızda sözcük türlerinden olan zarflar (belirteçler) konusunu ele alacağız.

Zarf (Belirteç) Nedir?

Fiilleri, çeşitli yönlerden belirten sözcüklerdir. Zarflar; fiilimsileri, sıfatları, adlaşmış sıfatları ve zamirleri de çeşitli yönlerden belirtir.

Örnek

Müdür bey güzel konuştu.
Yarın çok çalışmalıyız.
Çocuk şimdi yukarı çıktı.
Ayvalık’a ne zaman gideceksin?
Bize pek sıcak davrandı.

Yukarıdaki cümlelerde koyu renkli sözcükler fiilleri çeşitli yönlerden belirttiğinden zarf görevinde kullanılmıştır.

Zarf Çeşitleri

Zarflar, fiileri belirtme yönlerine göre çeşitli gruplara ayrılır.

1) Durum (Hal) Zarfı

Fiilleri durum yönünden belirten sözcüklerdir. Fiile sorulan “Nasıl?” sorusunun cevabıdır.

Örnek

Annesine gizlice bir şeyler söyledi.

Bu cümlede gizlice sözcüğü söylemek fiilinin nasıl yapıldığını belirttiğinden durum zarfıdır.

Örnek

Güneş yavaş yavaş kayboldu.
Babam bana öyle söyledi.
Böyle konuşursan gücenirim.
Ünlü şair üzgün görünüyordu.
Çocuklar güle oynaya evlerine gidiyor.
Konuk sanatçı ayakta alkışlandı.

Yukarıdaki cümlelerde koyu renkli sözcükler de fiillerin nasıl yapıldığını belirttiğinden durum zarfıdır.

2) Zaman Zarfı

Fiilleri zaman yönünden belirten sözcüklerdir. Fiile sorulan “Ne zaman?” sorusunun cevabıdır.

Örnek

Dün size uğramıştım.
Az önce buradan çıktılar.
Bu kasabada kışın kimsecikler kalmaz.
Eylülde yapraklar sararır.
Bugün okula erken gittim.
Artık sevmeyeceğim.
Geceleyin bir ses böler uykumu.
Otobüsümüz daha gelmemiş.
Güneş henüz doğmamıştı.
Yağmur hala yağıyor.
Otobüs şimdi gelir.

Yukarıdaki cümlelerde koyu renkli sözcükler de fiillerin ne zaman yapıldığını belirttiğinden zaman zarfıdır.

3) Yer Yön Zarfı

Fiilleri yer ve yön ilgisiyle tamamlayan sözcükler­dir. Eyleme sorulan “Nereye?” sorusunun cevabıdır. Yer yön belirteçleri şunlardır:

aşağı, yukarı, içeri, dışarı, ileri, geri, öte, beri

Örnek

Çocuk aşağı indi.
Öğrenciler hep birlikte dışarı çıktı.
Hemen içeri girin.
Biraz ileri gider misiniz?

Yukarıdaki cümlelerde koyu renkli sözcükler de fiillerin nerede yapıldığını belirttiğinden yer yön zarfıdır.

NOT: aşağı, yukarı, içeri, dışarı, ileri, geri, öte, beri sözcükleri ek almadan fiili belirtirse yer yön zarfı, ek almadan ismi belirtirse sıfat, ek aldıklarında isim olur.

Örnek
Çocuk aşağı indi. (ek almadan fiili belirttiğinden yer yön zarfıdır.)
Çocuk aşağı kata indi. (ek almadan ismi belirttiğinden sıfattır.)
Çocuk aşağıya indi. (ek aldığı için isimdir)

4) Azlık Çokluk (Miktar) Zarfı

Fiilleri miktar yönüyle belirten sözcüklerdir. Fiile sorulan “Ne kadar?” sorusunun cevabıdır. Bunun yanında fiilimsileri, sıfatları, adlaşmış sıfatları ve zarfları de miktar yönüyle belirtirler.

Örnek

Seni durakta çok bekledim.
Fazla uğraşmayın onunla.
Adam pek konuşmadı.
Biraz gülsen ölür müsün?

Aşağıdaki cümlelerde zarfların çeşitli sözcükleri de derecelendirme yönüyle belirtebileceği gösteril­miştir.

  • Amcam çok konuşmayı sevmezdi.
    (Bu cümlede “çok” sözcüğü “fiilimsiyi” belirtmiştir.)
  • Dün daha güzel söylemişti şarkısını.
    (Bu cümlede “daha” sözcüğü “zarfı” belirtmiştir.)
  • Pek şirin bir sahildi burası.
    (Bu cümlede “pek” sözcüğü “sıfatı” belirtmiştir.)
  • Sınıfın en çalışkanı Burak’tı.
    (Bu cümlede “en” sözcüğü “adlaşmış sıfatı” belirtmiştir.)

NOT: Bazı cümlelerde “en” ve “daha” sözcükleri; sıfatı, adlaşmış sıfatı ve zarfı üstünlük yönüyle de be­lirtir. Bu durumlarda bu sözcükler üstünlük zarfı olarak adlandırılır.

  • Bayramlar en sevinçli günlerimizdir.
  • Bu araba daha yavaş gidiyor.
  • Buraya taşınmayı en çok ben istemiştim.
  • Yazın daha çok sebze ve meyve tüketilir.

 

5) Soru Zarfı

Fiilleri soru yönüyle belirten sözcüklerdir.

Örnek

Buraya nasıl geldin?
Ne zaman yola çıkacaksınız?
Çocuk ne kadar beklemiş?
Neden gülüyorsun?
Dün niçin gelmedin?
Sen niye ağlıyorsun?
Ne gülüyorsunuz?

Yukarıdaki cümlelerde koyu renkli sözcükler fiilleri soru yoluyla belirttiğinden soru zarfıdır.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir