Güzel Sanatlar ve Edebiyat Konu Anlatımı

Edebiyat Nedir?

Tanımı : Duygu ve düşüncelerin söz ya da yazıyla etkili ve güzel bir biçimde anlatılması sanatına edebiyat denir. Edebiyat, sözcüğü Arapça “edep” sözcüğünden türemiştir. Edebiyat sözcüğü ilk kez Tanzimat döneminde Şinasi tarafından kullanılmıştır. Şinasi’den önce nazım ve nesir türlerindeki eserlere “şiir ve inşa” denilmekteydi. (bknz: Edebiyat Nedir?)

Konusu : Yazar ve şairlerin ortaya koydukları eserlerde ele alıp işledikleri her şey, edebiyatın konusunu oluşturur.

Yöntemi : Dil ürünlerinin tüm özelliklerinin tarihi akış içinde bilimsel olarak incelenmesi de edebiyatın yöntemini oluşturur.

Güzel Sanatlar İçinde Edebiyatın Yeri

Sanat: Bir duygunun, tasarımın, güzelliğin vb. dışa vurumunda, anlatımında kul­lanılan yöntemlerin tümüdür. Belli bir uygarlığın, belli bir dönemin anlayış ve beğeni ölçülerine göre oluşturulmuş anlatımdır. Edebiyat, müzik, resim, heykel, mimarlık, tiyatro vb. insanda coşku ve hayranlık uyandıran sanatlar ise güzel sanatlar olarak adlandırılır.

Sanat yapıtları, insanın maddi ve manevi birçok ihtiyacını karşılar. Bunların bir bölümü göze, bir bölümü da kulağa seslenir. Bu sanat dallarından şiir, edebiyat, müzik kulağa; resim, fotoğraf, mimari, heykel de göze hitap etmektedir. Bunlar arasında hem göze hem kulağa hitap eden sanatlar da vardır: tiyatro, opera, bale, sinema … Güzel sanatlar çeşitli biçimlerde tasnif edilebilir: mesela

1. Malzemesine göre: fonetik sanatlar (musiki, edebiyat), plastik sanat­lar (mimari, heykel, resim)
2. Hitap ettiği duyu organına göre: görsel sanatlar (mimari, heykel, resim), işitsel sanatlar (musiki, edebiyat)
3. Ait olduğu kültür/medeniyete göre: İslam sanatı, Batı sanatı…
4. Uygulama alanına göre: sahne sanatları (tiyatro, bale, sinema)…

Zanaat: İnsanların maddeye dayanan ihtiyaçlarını karşılamak için yapılan, öğrenimle birlikte deneyim, beceri ve ustalık gerektiren, el emeğine dayanan faaliyetlere ve işlere “zanaat” denir. Belli bir zanaatla uğraşan kişiye “zanaatkar” ya da “zanaatçı” adı verilir. Zanaat el becerisi gerektirir, bir ustanın yanında öğre­nilir. Dokumacılık, terzilik, berberlik, demircilik, marangozluk, kuyumculuk, kun­duracılık birer zanaattır. Zanaatkar, maddeyi faydalı olsun diye; güzel sanatlar alanında eser veren bir sanatçı ise güzel ve özgün olsun diye işler.

Edebiyat (yazın): Olay, düşünce, duygu ve imgelerin, insanlarda estetik duygular uyandıracak bir biçimde, dil aracılığıyla, söz ve yazıyla anlatımını amaç edinen sanattır. Bu sanatın kurallarıyla ve ürünleriyle uğraşan bilim koluna da edebiyat denir. Edebiyat; resim, müzik, mimarlık ve heykeltıraşlık gibi güzel sanatların arasında yer almaktadır. Edebiyat, okuyanda estetik duygular uyandırır. Nasıl ki bir resim, bir heykel, bir müzik insanda güzel duygular uyandırırsa edebiyat da diğer güzel sanat yapıtları gibi aynı amacı bir şiirle, bir öyküyle, bir romanla gerçek­leştirir.
 
» Önerilen: Güzel Sanatlar ve Edebiyat Ders Notu
» Önerilen: Edebiyatın Diğer Bilimlerle İlişkisi