Münazara Nedir | Münazaranın Özellikleri ve Kuralları

Münazara Nedir?

Önceden belirlenmiş bir konuda farklı görüşlere sahip kişilerin bir araya gelerek konuyu çözümlemek, kendi görüşlerini açıklamak, kanıtlamak, karşı tarafın zayıf noktalarını aramak için yaptıkları söyleşmeye münazara denir.

Bir başka deyişle toplantılarda sorunlara çözüm aranırken birbirine karşıt görüşler ortaya çıkar. Bu konuda karşıt düşüncelerin savunulmasına münazara denir. Münazara, sorunların çeşitli yönleriyle aydınlanması, ortaya çıkarılması için gereklidir. Tartışmalar için geçerli olan kurallar, münazaralar için de geçerlidir.

Bir başkan yönetiminde, jüri önünde yapılan münazarada gruplardaki konuşmacı sayısı üç veya dört kişi olmalıdır. Her grup kendi sözcüsünü veya başkanını önceden belirler. Grup sözcüleri sırasıyla gruptaki arkadaşlarını tanıtırlar ve konuyu hangi yönden ele alacaklarını belirtirler. Daha sonra grup üyeleri konuşmalarını yapar. Son olarak sözcüler savunmalarını yaparak münazarayı bitirirler. Jüri, konuşmacıların hazırlıklarını, savunmalarını ve konuşmadaki başarılarını göz önünde bulundurarak bir değerlendirme yapar ve galip tarafı belirler.

Münazaralar genellikle sınıf ortamında yapılan tartışmalardır. Münazaralarda ele alınan konular farklı açılardan değerlendirilip tez ve antitez olarak ortaya konulabilir nitelikte olmalıdır. Münazaralarda karşılıklı saygı ve hoşgörünün, nazik, anlayışlı, sabırlı olmanın; konuşma kurallarına, verilen zamana ve sıraya uymanın amaca ulaşmada sayısız yararları vardır.
 

Münazaranın Özellikleri

• Öğrencilerin savunma yeteneklerini ortaya çıkarmak ve onları tartışmaya alıştırmak amaçlanır. Münazaralar, öğrencilere güven duygusu verir ve kişiliklerini güçlendirir.
• Daha çok liselerde düzenlenen bir tartışma türüdür. Sınıflar arası düzenleneceği gibi okullar arası da düzenlenebilir.
• Münazarada taraflar 3-4 kişilik gruplardan oluşur.
• Münazarayı değerlendirme işi bir başkanı olan jüri tarafından yapılır. Jüri, konuşmalarını nasıl puanlayacağını ayarlar ve puanlama kartlarını oluşturur.
• İki gruba da eşit zaman sunulur.
• Her grup kendi arasından birini “grup başkanı” seçer.
• Konuşmacılar sırayla konuşmalarını sunarlar ve her ekipten bir kişi (grup başkanı) son konuşmalarını yapıp karşı tarafın savını çürütmeye çalışır.
• Münazaralarda iddialar mantığa ve bilimsel verilere dayanılarak çürütülmeye çalışılır.
• Münazarada düşüncelerin doğru ve etkili bir biçimde savunulması da önemlidir.
• Münazarada, açık ve yalın bir dil kullanılmalıdır. Demogojiden kaçınılmalıdır.
• Münazarada karşı tarafın düşünceleri iyice dinlenmeli, eksik ve açık noktalar not alınıp yeri geldiğinde bu noktalar dile getirilmelidir.
• Jüri, münazarayı ses tonu, vurgulama, telaffuz, jest ve mimiklerin kullanımı, karşı tezi çürütme gücü, yerinde ileri sürülen deliller, konuşma ve savunma becerisi gibi ölçütler bakımından değerlendirir ve münazarayı kazanan grubu, ayrıca en başarılı konuşmacıyı seçer.

Münazara Kuralları

Münazaranın gerçeği belirtebilmesi, sorunlara uygun, geçerli çözüm yollarına ulaşabilmesi için tartışanların bazı kurallara uygun davranmaları gerekir:

• Gerçeği, uygun ve yararlı olanı bulmaya çalışmak.
• Toplantılara sorunları çözümü için öneriler hazırlayarak gelmek.
• Günlük hayatta karşılaşılan tartışmalı sorunlar üzerinde, konuyu iyice kavrayıp sonuçlarını görerek gelmek.
• Tartışma konusu dışına çıkmamak
• Düşünceleri anlaşılır, açık ve kısa söylemek.
• Söylenmiş düşünceleri, daha önceden verilmiş örnekleri tekrarlamamak.
• Karşıt görüşleri birleştirmeye çalışmak.
• Münazarayı benlik, kişisel üstünlük sorunu yapmamak.
• Toplantılarda başkanın uyarılarına karşı gelmemek.
• Aynı konuda üst üste söz almaya çalışmamak
• Konuşmayı ilgiyle dinlemek
• Kendimizi övmemek, başkalarını yermemek.
• Ortaya çıkan sonucu hoşgörü ile karşılamak.

Münazara Başkanının Görevleri

Münazarada başkan, konuşmacılar ve sözcü bulunur. Bazen sözcülüğü de başkan yapar, ayrıca bir sözcü bulunmaz. Başkanın görevlerini de şöyle sıralayabiliriz:

• Tartışılan konunun nitelik ve sınırlarının dinleyiciler tarafından anlaşılmasını sağlamak.
• Münazarada konu dışına çıkılmadan, tartışanların düşüncelerini rahatlıkla söyleyebilecekleri bir ortam oluşturmak.
• Tartışmanın konu dışına çıkmasını, gereksiz yere uzamasını, kişiselliğe dökülmesini, gergin bir durum olmasını önlemek.
• Belirtilen yöntem gereğince ortaya çıkan düşünceleri oya sunmak ve rapor hazırlamak.
• Bir sözcü seçilmediği zaman gerekli kurula karşı raporun açıklanmasını, aydınlatılmasını, gerekirse savunmasını yapmak.

 
» Diğer sözlü anlatım türleri hakkında bilgi almak için Sözlü Anlatım Türleri adlı yazımızı inceleyebilirsiniz.

» Münazaranın nasıl yapıldığını öğrenmek için Münazara Nasıl Yapılır? adlı yazımızı okuyabilir, Münazara örnek konuları için Münazara Konu Örnekleri sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.